Vücudumuzun dış etkenlere karşı koruyucusu olduğundan, cildimizin enfeksiyonlara en fazla maruz kalan organı olması doğaldır. Enfeksiyon derinin üst tabakalarında olduğu zaman sulantılı, yuvarlak; impetigo adını alan, daha alt tabakalarına geçtiği zaman kuru, kabuklu ektima adını alan hastalıklardır. Tedavileri lokal antiseptikler, lokal ve sistemik antibiyotik ile olur.

Mantar hastalıkları da enfeksiyon hastalıklar arasında sayılabilir. Normalde asit olan derimizin ortamının, terleme ıslak kalma gibi nedenlerle alkaliye dönüşmesi sonucu, mantarların buralarda üremesinden oluşur. Bu nedenle daha çok kasıklar koltukaltları ayak parmak araları gibi nem tutan bölgelerde görülebilir. Tedavide bu bölgeleri kuru tutmak önceliklidir. Antiseptik ve mantara karşı ilaçlarla kolayca tedavi edilebilir.

Ciltte Mantar Hastalıkları

Madura ayağı: Tinea pedis diye de adlandırılan madura ayağı ayaktaki bir mantar enfeksiyonudur. Soyulma, kızarıklık, kaşınma, yanma ve bazen de su toplama ve yaralara neden olur. Madura ayağı çok sık rastlanan bir enfeksiyondur. Mantarlar en iyi ayakkabı, çorap, yüzme havuzları, soyunma kabinleri ve umumi tuvaletlerin zeminleri gibi sıcak ve nemli ortamlarda gelişir. En çok yazın sıcak ve nemli iklimlerde görülür. Daha çok dar ayakkabı ve umumi banyo ve havuzları kullanan kişilerde görülür.

Madura ayağı; saç, ayak parmak tırnağı ve dış deri katmanlarındaki ölü derilerde yaşayan mikroskobik mantardan kaynaklanır. Madura ayağına neden olabilecek en az dört tür mantar çeşidi vardır. Bu mantarlardan en yaygın olanı trikofiton rubrumdur.

Madura ayağının belirti ve işaretleri kişiden kişiye farklılık gösterir. Yine de en yaygın belirtiler şunlardır:

· Ayağın soyulması, çatlaması ve pullanması

· Derinin kızarıklık, su toplama veya yumuşayıp dökülmesi

· Kaşıntı, yanma veya her ikisi

Madura ayağının türleri nelerdir?

Parmak arası: Parmak ağı enfeksiyonu olarak da adlandırılıp madura ayağının en yaygın türüdür. Genellikle en küçük ayak parmakları arasında oluşur. Bu tür madura ayağı kaşınma, yanma, pullanma ve ayak tabanına yayılan enfeksiyona neden olabilir.

Makosen: Yak mantarının Makosen türü küçük bir tahriş, kuruluk, kaşınma veya derinin pullanmasıyla başlar. Geliştikçe, deri kalınlaşıp yarılır. Bu enfeksiyon ayak tabanının tümüne ve ayak kenarlarına yayılabilir.

Kabarcıklı: En az görülen madura ayağı türüdür. Bu durum, genelde deri altında su toplamış kabarcıkların aniden patlamasıyla oluşur. Genellikle ayağın alt kısmında oluşur. Buna karşılık, ayak parmakları arasında, tabanında, ayağın alt veya üst kısmında da oluşabilirler.

Madura ayağı, vakaların çoğunda topik mantar önleyici ilaçlarla (doğrudan deriye uygulanan ilaçlarla) tedavi edilir. Ağır vakalarda oral (ağız yoluyla alınan) veya başka ilaçlar gerektirebilir ayak temiz ve kuru tutulmalıdır zira mantarlar en çok nemli ortamlarda gelişir.

Madura ayağını önleme yöntemleri: umumi duş alanlarında terlik giymek, ayağın nefes almasına olanak sağlayan ayakkabılar giymek ve ayağın her gün sabun ve bol suyla yıkanmasını içerir. Kaliteli ayak pudrası kullanarak ayağı tamamen kurulamak da madura ayağını önlemek için yararlı olabilir.

Atlet kaşıntısı: Tinea cruris olarak da adlandırılan atlet kaşıntısı, tinea adı verilen bir mantar türünden kaynaklanan ve sık görülen bir enfeksiyon türüdür. Mantar vücudun sıcak ve nemli alanlarını sever ve sonuç olarak da genital bölgeler, kalça iç kısımları ve kaba etlerde enfeksiyona neden olur.

Enfeksiyonlar daha çok yazın ve sıcak ve yağmurlu iklimlerde görülür. Atlet kaşıntısı kırmızı, kaşınan kızarıklık olarak ve genelde halka şeklindedir.

Atlet kaşıntısı nadir olarak bulaşıcıdır. Bu durum bir kişiden başkasına doğrudan veya dolaylı olarak mantar taşıyan objelerden bulaşır.

Atlet kaşıntısının bazı belirtileri:

· Kaşınma, pişik veya kasık, kalça ve anal bölgede yanma

· Gelişmiş kenarları olan dairesel kırmızı bir döküntü

· Kasık, kalça veya anal bölgede kızarıklık

· Cildin pul pul olması, soyulması veya çatlaması

Çoğu vakada, atlet kaşıntısı görünüş ve döküntünün yerine bakılarak teşhis edilebilir. Deri döküntülerine mikroskobik bir incelemeyle tanıyı doğrulanır.

Çoğu vakada, atlet kaşıntısının tedavisi hasarlı alanı temiz ve kuru tutmak ve bu alana topik mantar önleyici ilaçlar uygulamaktan geçer. Atlet kaşıntısı mantar önleyici krem ve spreylere yanıt verir. Buna karşılık, mantar önleyici kremlerin reçete edilmesi bazen gerekli değildir. Tedavi süresince aşağıdaki adımları takip edin.

· Hasarlı alanı yıkayın ve temiz bir havluyla kurulayın.

· Mantar önleyici krem, pudra veya spreyi tarif edildiği şekilde uygulayın.

· Giysilerinizi, özellikle iç çamaşırlarınızı her gün değiştirin.

Mantar hastalığı: Tinea corporis olarak da adlandırılan mantar hastalığı kurtçuk değil derinin bir mantar enfeksiyonudur. Vücudun her yerinde görülebilir ve dairesel, kırmızı, düz bir yara gibi görünür. Bazen cilt döküntüsü de bu belirtilere eşlik eder. Yaranın dış kısmı ilerlerken orta kısım normal görünür. Mantar hastalığı hoş görünmeyebilir; fakat genelde ciddi sağlık sorunlarına neden olmaz.

Mantar hastalığı enfekte insan veya hayvanlardan doğrudan temasla bulaşabilir. Ayrıca kıyafet veya mobilyalara da yayılabilir. Sıcaklık ve nem de enfeksiyonun yayılmasına yardımcı olur.

Mantar hastalığı, kırmızı dairesel ve düz yara şekline görülüp bazen de cilt döküntüsü de bu belirtilere eşlik eder. Derinin birden fazla mantar hastalığı parçası ve üst üste kırmızı halka döküntüleri olabilir. Ortak kırmızı döküntü halkaları olmadan mantar hastalığına sahip olmak da mümkündür.

Tedavi genellikle cilde uygulanan anti mantar ilaçları içerir. Birçok mantar hastalığı enfeksiyonları bazı kremlere yanıt verir. Oral veya topik ilaçlar daha ciddi mantar hastalığı durumlarında reçete edilebilir.

Maya enfeksiyonları: Kutenöz kandidiyazolarak adlandırılır ve maya benzeri mantar türü olan kandidadan kaynaklanır. Ciltteki maya daha aktif olarak gelişip kırmızı, pullu, kaşınan döküntülere neden olduğunda ortaya çıkar. Maya enfeksiyonları bulaşıcı değildir.

Maya enfeksiyonları vücuttaki nerdeyse bütün yüzeyleri etkiler yalnız kasık, avuç içi ve kalça gibi daha çok sıcak, nemli buruşuk alanlarda ortaya çıkar. Kandida enfeksiyonu özellikle obez ve diyabeti olan hastalarda ortaya çıkar. Antibiyotik alan hastalar da risk altındadır.

Kandida, çocuklarda çocuk bezi tahrişine ve tırnak enfeksiyonlarına neden olur. Oral pamukçuk kandida enfeksiyonunun ağızda bulunan bir türüdür. Kandida ayrıca vajinal maya enfeksiyonlarına da neden olur.

Maya enfeksiyonunun belirtilerinden bazıları:

· Döküntü

· Açık renk sıvı akıtan yaralar

· Sivilce benzeri şişler

· Kaşıntı ve yanma

Tırnak yatağındaki maya enfeksiyonlarının belirtilerinden bazıları:

· Şişlik

· Ağrı

· İltihap

· Tırnak yatağından ayrılan beyaz veya sarı tırnak

Pamukçuk (ağızdaki maya enfeksiyonu) belirtileri:

· Dilde ve yanakların iç kısmında beyaz noktalar

· Ağrı

· Vajinal maya enfeksiyonunun belirtileri:

· Vajinadan beyaz veya sarı akıntı

· Kaşıntı

· Vajinanın dış kısmında kızarıklık

· Yanma

Maya enfeksiyonlarının tedavisi tedavi edilen belirli enfeksiyon türüne göre değişiklik gösterebilir. Deri maya enfeksiyonları ilaçlı merhemlerle tedavi edilebilir. Tıbbi fitiller de vajinadaki maya enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılabilir. Pamukçuk da ağızda çözülen tıbbi gargara ve pastil önerilir. Ağır enfeksiyonlar ve tehlikeli bağışıklık sistemine sahip birindeki enfeksiyonlar oral mantar önleyici ilaçlarla tedavi edilebilir.